ویتامین آ و هزار و یک خاصیت برای پوست و بدن

ویتامین آ یکی از مهم ترین و ضروری ترین ویتامین های بدن است که کمبود آن بدن را دچار مشکلات جدی میکند و خطرات مهمی چون چین و چروک پوست ، مشکلات بینایی و خشکی پوست را در بر دارد.

از جمله خواص ویتامین آ برای بدن و سلامتی می توان به تقویت بینایی، حفظ سلامت پوست، کمک به رشد دندانها و استخوانها، عملکرد مناسب سیستم ایمنی و بهداشت باروری اشاره کرد. ریزش مو، مشکلات پوستی، خشکی چشم، شب کوری و بالا رفتن حساسیت به عفونت ها نیز از علائم کمبود ویتامین آ است. ویتامین آ (Vitamin A) معمولا در منابع حیوانی مانند جگر، ماهی و تخم مرغ یافت می شود. البته منابع گیاهی ویتامین آ نظیر هویج، کدو حلوایی، سبزیجات سبز و زرد و نیز در میوه هایی مانند طالبی و زرد آلو پیدا می شود که به شکل بتاکاروتن (پیش ساز ویتامین آ) است و در بدن به این ویتامین تبدیل می شود. در این بخش به معرفی مهمترین خواص ویتامین آ برای سلامتی و علائم کمبود این ویتامین در بدن پرداخته ایم.

عوارض ناشی از کمبود ویتامین آ

این ویتامین جزو گروه ویتامین های محلول در چربی است و مهمترین خواص ویتامین آ شامل موارد زیر می شود:
پیشگیری از چین و چروک و پیری پوست:
دریافت مقادیر کافی ویتامین آ. به سلامت پوست کمک می کند و پیری را به تعویق می اندازد. به طور کلی مصرف ویتامین ا و استعمال موضعی آن بر روی پوست، باعث حفظ رطوبت و پیشگیری از خشکی و چروک پوستمی شود. این ویتامین به ساخت کلاژن پوست کمک می کند و از این رو سبب استحکام پوست شده و افتادگی و چین و چروک را به تعویق می اندازد. از منابع این ویتامین امروزه در ساخت انواع کرم های آرایشی استفاده میشود.

درمان جوش صورت:
مصرف ویتامین آ به صورت خوراکی و یا پماد ویتامین آ و استعمال آن به طور موضعی، از داروهای معمول برای درمان جوش صورت است.
تقویت سیستم ایمنی بدن:
 ویتامین آ همانند سایر ویتامین ها نوعی آنتی اکسیدان محسوب می شود و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند و قدرت مقابله بدن در برابر بیماری و عفونت را افزایش می دهد.
خواص ویتامین آ برای چشم:
ویتامین A برای تقویت بینایی بسیار موثر است. پیشگیری از شب کوری، حفظ سلامت چشم ها و رفع خشکی چشم از خواص این ویتامین برای چشم است.
سلامت استخوانها:
مصرف ویتامین آ به سلامت استخوان ها و دندان ها کمک میکند. دریافت مقادیر کافی از این ویتامین در کودکی، باعث رشد بهتر، بهبود نحوه استخوان بندی و همچنین تشکیل عروق و بافت های مختلف در کودکان می شود.
پیشگیری از سرطان: 
مصرف ویتامین آ، از پیشرفت سلول های سرطانی جلوگیری کرده و در نتیجه در مبارزه با سرطان ها مؤثر است. مطالعات نشان می دهند مصرف مقادیر کافی و به اندازه این ویتامین، از بروز سرطان ریه، سرطان پروستات، سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان مثانه، دهان و پوست تا حد زیادی می کاهد.
کمک به فعالیت هورمونهای بدن :
بسیاری از هورمون های بدن که ساختار آنها از کلسترول و چربی ها است با کمک ویتامین آ ساخته می شوند، این هورمون های شامل هومونهای ترشح شونده توسط غدد فوق کلیوی ، تستسترون، آندروسترون، آدرنالین است که وظایف بسیار مهمی از قبیل تولید انرژی، افزایش قند خون، تنظیم سیستم جنسی و ... را ایفا می کنند و ویتامین آ به طور غیر مستقیم در عملکرد صحیح آنها نقش دارد.
علائم کمبود ویتامین آ:
کمبود شدید این ویتامین اولین تاثیر خود را بر روی قدرت بینایی افراد می گذارد و باعث ضخیم شدن قرنیه و نابینایی می شود. شب کوری و خشکی شدید چشم از عوارض جانبی کبود ویتامین آ است و در نتیجه عدم درمان و تامین ویتامین مورد نیاز، احتمال بروز عفونت، پارگی یا تخریب بافت قرنیه افزایش می یابد و نتیجه این اتفاقات، نابینایی فرد خواهد بود.
آسیبهای پوستی از دیگر علائم کمبود ویتامین آ است. در اثر این کمبود خشکی شدید پوست و پوسته پوسته شدن رخ می دهد و در مواقع کمبود بحرانی و شدید، در غشای مخاطی دستگاه تنفسی، دستگاه گوارشی و مجاری ادراری نیز ممکن است رخ بدهد که مشکلات عدیده ای را به همراه خواهد داشت. همچنین کمبود ویتامین آ باعث افزایش جوش و آکنه بر روی پوست می گردد.
کمبود ویتامین آ در کنار سایر مواد مغذی باعث بروز شوره سر و خشکی موها می شود.
همانطور که گفته شد، سیستم ایمنی بدن در اثر کمبود ویتامین آ ضعیف می شود و درنتیجه احتمال بروز عفونت های تنفسی افزایش می یابد. تأخیر در رشد و عفونت های ناشی از کمبود شدید این ویتامین در کودکان رایج تر است. به طور کلی کمبود این ویتامین، باعث ابتلای مکرر به بیماری ها و عفونت ها خواهد شد.
برای آشنایی با سایر عوارض کبود این ویتامین و منابع غذایی تامین کننده آن، مطالعه لینک ریز را به شما پیشنهاد میکنیم:
در پایان لازم به ذکر است برخی از بیماری ها مثل اختلالات جذب و اسهال چرب باعث می شوند، کبد نتواند میزان کافی از این ویتامین را جذب کرده و فرد با وجود مصرف منابع غذایی حاوی آن ویتامین، همچنان علائمی از کمبود ویتامین آ را نشان خواهد داد.

علل کمبود ویتامین A

علل کمبود ویتامین A را می توان به علل اولیه و ثانویه تقسیم کرد. در کشورهای در حال توسعه، علل اولیه شایع تر است در حالی که در کشورهای توسعه یافته کمبود ویتامین A معمولا به علل ثانویه وابسته است. در ادامه در مورد این علل صحبت خواهیم کرد.

علل اولیه
کمبود ویتامین A اولیه در نتیجه مصرف ناکافی ویتامین به وجود می آید. این به این معنی است که غذاهایی که می خوریم به حد کافی ویتامین ندارند. به عنوان مثال مناطق بومی خاصی وجود دارند که رژیم غذایی اصلی آن ها فاقد غذاهای غنی از ویتامین A است. کمبود ویتامین A به این دلیل می تواند بر اثر رژیم های غذایی سخت، گرسنگی طولانی مدت و سوء تغذیه شدید به دلیل گرسنگی رخ دهد.

علل ثانویه
علل ثانویه کمبود ویتامین A زمانی رخ می دهد که بدن قادر به جذب ویتامین A از مواد غذایی نیست. گاهی نیز برخی از بیماری های زمینه ای باعث می شوند فرآیند حمل و ذخیره سازی ویتامین A دچار اختلال شود.