تحقیق جدیدی نشان می دهد که استفاده از داروهای قوی حل کننده ی لخته ی خون در افرادی با لخته های پای خطرناک ممکن است بی فایده باشد.
ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) – ایجاد لخته های خون در پایین پاها – می تواند خطرناک باشد، چون این لخته می تواند به سمت قلب و ریه ها برود. DVT ها اغلب به «سندروم کلاس اقتصادی» معروفند، چون در بیشتر موارد در مسافرانی گزارش می شوند که پروازهای طولانی داشته اند.

 لخته های خون
یک روش متداول پس از ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT)، استفاده از یک کاتتر برای رساندن یک داروی قوی حل کننده ی لخته – مانند فعال کننده ی پلاسمینوژن بافتی (tPA) – در محل لخته است. تصور می شد که این روش به پیشگیری از وضعیتی به نام سندروم پُست ترومبوتیک کمک می کند.
محققان می گویند این عارضه می تواند باعث درد پای مزمن و تورم شود و راه رفتن یا انجام فعالیت های روزمره را برای افرادی که DVT داشته اند، دشوار سازد.
اما استفاده از tPA و داروهایی مانند آن برای این وضعیت، با خطر خونریزی بیش ازحد همراه است. بنابراین گروهی از محققان به رهبری سوره وندانتام از دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس درصدد آن برآمدند که تعیین کنند آیا این روش واقعا به بیماران کمک می کند یا نه.
نتیجه گیری آنها: در اکثر موارد کمکی نمی کند.
وندانتام می گوید که این یافته می تواند از جهاتی امیدوارکننده باشد.
او می گوید: «آنچه اکنون می دانیم، آن است که اکثر بیماران نیازی به این درمان پرهزینه و ریسکی ندارند.«
این مطالعه که روی نزدیک به ۷۰۰ بیمار DVT انجام شد، دریافت که استفاده از کاتترها برای برطرف کردن انسداد با داروهای حل کننده ی لخته، خطر سندرم پُست ترومبوتیک را کاهش نمی دهد.
مطالعه نشان داد که این وضعیت در ۴ درصد از آنهایی که تحت این درمان قرار گرفتند و ۴۸ درصد از آنهایی که این درمان را دریافت نکردند، اتفاق افتاد.
اگرچه یک مزیت جزئی از نظر کاهش در شدت سندروم پست ترومبوتیک در افرادی که داروهای حل کننده ی لخته خون دریافت کردند، گزارش شد.
از سویی دیگر، با توجه به مطالعه ی منتشرشده در ۷ دسامبر در مجله ی پزشکی نیوانگلند، استفاده از این داروها خطر خونریزی خطرناک را در بیماران افزایش داد.
بنابراین این تیم تحقیقاتی نتیجه گرفتند که درمان استاندارد – استفاده از داروهای رقیق کننده ی خون – ممکن است همچنان محتاطانه ترین اقدامی باشد که پس از DVT انجام می شود.
این مطالعه با حمایت مالی موسسه ی ملی قلب، ریه و خون ایالات متحده (NHLBI) انجام شد.
دکتر آندری کیندزلسکی که مسئول مرتبط NHLBI با این آزمایش جدید بود، می گوید: «این مطالعه ی برجسته در ۵۶ سایت بالینی انجام شد و به شکل بی طرفانه ای نشان داد که ترومبولیز لخته با کاتتر (ازبین بردن لخته) به عنوان اولین خط درمان  DVT فایده ای ندارد و به بیماران امکان داد که از این روش پزشکی غیرضروری اجتناب کنند.«
وندانتام می گوید که این مطالعه، یک عمل متعادل سازی دشوار را برای پزشکان هدف می گیرد.

ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT)
او توضیح می دهد: «ما در اینجا با یک شمشیر دولبه ی تیز مواجه هستیم. هیچ یک از ما از فهمیدن آنکه این درمان خطرناک تر از داروهای رقیق کننده خون است، شگفت زده نشدیم.«
«برای توجیه آن خطر اضافی، ما مجبور بودیم یک بهبود قابل  توجه را در نتایج درازمدت نشان دهیم و این مطالعه، چنین چیزی را نشان نداد. ما بهبودی هایی در شدت بیماری مشاهده کردیم اما برای توجیه خطراتی که اکثر بیماران را تهدید می کرد، کافی نبود.«
وندانتام می گوید که این روش ممکن است همچنان به عنوان خط دوم درمان در هنگامی که سندروم پست ترومبوتیک شدید است و به رقیق کننده های خون پاسخ نمی دهد، به کار رود.
دو متخصص قلب که این مطالعه را بررسی کردند، معتقدند که این تحقیق واقعا ارزشمند است.
دکتر ماجا زاریک، یک کاردیولوژیست مداخله ای در بیمارستان لنوکس هیل در نیویورک است. او اشاره می کند که علاوه بر نداشتن هیچ گونه تأثیری بر سندروم پست ترومبوتیک، «امتیازهای کیفیت زندگی در بین دو گروه در مدت ۲۴ ماه پس از این درمان، هیچ گونه تفاوت قابل توجهی نداشت.«
او می گوید که این، بزرگ ترین مطالعه از این نوع تا به امروز بوده است. با این حال به دلیل آنکه بیماران مجاز به مصرف هر یک از انواع رقیق کننده های خون بودند، مقایسه ی نتایج دشوار بود و «قطعا به مطالعات مشابهی در آینده نیاز خواهد بود.»
دکتر کریگ گربن، مدیر خدمات رادیولوژی مداخله ای در نورث ول هلث در نیوهید پارک، می گوید که ممکن است همچنان جایی برای داروهای حل کننده لخته پس از DVT وجود داشته باشد – اما فقط در موارد خاص.
او می گوید: «در حالی که ممکن است این رویکرد به عنوان اولین خط درمان برای ترومبوز ورید عمقی در پاها در اکثر بیماران به کار نرود اما همچنان می تواند به عنوان خط دوم درمان در هنگامی به کار رود که خط اول (داروهای رقیق کننده ی خون) با شکست روبرو شده اند.«
این محققان می گویند که هر سال ترومبوز ورید عمقی در ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر برای اولین بار تشخیص داده می شود.

منبع : سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه