پرستار در قاموس قرآن

تاریخ ارسال:س, 11/03/1396 - 18:36
پرستار در قاموس قرآن

پرستاری می تواند یکی از راه های قرب به خداوند و دست یابی به کمال انسانی باشد. چنین نگرشی به شغل پرستاری، نشاط و علاقه ویژه ای در پرستاران ایجاد می کند. آنان به کار خود، به عنوان وظیفه ای الهی ـ انسانی می نگرند
امام خمینی رحمت الله، در تقویت این نگرش، خطاب به پزشکان و پرستاران می فرماید
شما متوجه باشید که این شغل را خدای نخواسته آلوده نکنید به جهات مادی، به جهات دنیای؛ که هم کار کرده باشید و هم اجر الهی نبرده باشید. شما کاری بکنید که این شغل شما الهی باشد، برای خدا باشد
منافات ندارد این که برای خدا باشد، لکن به شما هم مثلاً اجری بدهند، این ها منافات با هم ندارد. شما توجه داشته باشید به این که با این بیماران خوش رفتاری کنید، کمک کنید و آنها را دلجویی کنید. در سخنان معصومین علیهم السلام خدمت به همنوعان، از بهترین عبادت ها و ارزش های انسانی شمرده شده است؛ چنان که در روایت از امام صادق علیه السلام آمده است: ما قضی مسلمٌ لمسلمٍ حاجه الا ناداه الله تبارک و تعالی علی ثوابک و لا ارضی لک بدون الجنه
هیچ مسلمانی حاجت مسلمان دیگری را روا نمی سازد، مگر این که خداوند تبارک و تعالی به او خطاب کند که پاداش تو به عهده من است و کمتر از بهشت برایت نمی پسندم
تنها کسانی می تواند به شغل پرستاری و مراقبت از بیماران بپردازند که از انگیزه بالا، قدرت تحمل، دلسوزی و بردباری بهره مند باشند. این گونه افراد، در ضمیر پاک نیک فطرتان جامعه جای دارند و محبوبیت اجتماعی بالایی می یابند؛ زیرا همگان می دانند که پاداش های مادی نمی تواند جبران کار طاقت فرسای پرستاران باشد، بلکه باید اجر واقعی خویش را از خداوند دریافت کنند
مردم نیز از باب «من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق»، زحمت ها و تلاش های بی منت آنان را ارج می نهند. بزرگداشت و ارج گذاری مقام پرستار، خود بیانگر ارزش اجتماعی و جایگاه والای شغل پرستاری است. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله ارج و بهای پرستاری را در ضمن روایتی چنین بیان می فرماید: من قام علی مریض یوما و لیله بعثه الله مع ابراهیم الخلیل علیه السلام فجاد علی الصراط کالبرق اللامع و من سعی لمریض فی حاجه فقضاها خرج من ذنوبه کیوم ولدته امه
کسی که یک روز و یک شب، پرستاری بیماری را به عهده بگیرد، خداوند او را با ابراهیم خلیل علیه اسلام محشور می کند. پس همچون درخشش برقی از صراط عبور می کند و کسی که در برطرف کردن نیازهای مریض تلاش کند و نیازهای او را برآورد ، همانند روزی که از مادر متولد شده است، از گناهان پاک می شود
پرستاری در سیره پیشوایان معصوم علیهم السلام اهتمام پیامبران و اولیای معصوم علیهم السلام به امر پرستاری، نشان از اهمیت و شرافت این شغل دارد. پرستاری نزد خداوند متعال، ارزشمند است و پرستاران محبوب و مقدسند
برپا کردن چادر پرستاری در مسجد پیامبر، توجه و تلاش ویژه آن بزرگوار را نسبت به این وظیفه مقدس نشان می دهد
در این باره آمده است: بعد از جریان جنگ احد، مردم در مسجد به مداوای مجروحان جنگ و پرستاری از آنان می پرداختند
در سیره ابن هشام آمده است که
یکی از اصحاب خاص پیامبر اکرم، به نام سعدبن معاذ را که جراحت سختی در جنگ خندق برداشته بود، به دستور حضرت در مسجد در خمیه زنی از قبیله اَسلم که به او «رُفیده» می گرفتند، قرار دادند و رفیده در این خمیه مجروحان جنگ را مداوا می کرد و به پرستاری و مراقبت از آنان می پرداخت
این عمل پسندیده، در سیره پیامبران الهی نیز دیده می شود؛ چنان که پرستاری پیوسته حضرت یوسف از بیماران در زندان، محبوبیت او را بین زندانیان سبب شده بود و به این خاطر، از او به عنوان فردی نیکوکار و محسن یاد می کردند
در مورد پرستاری پیامبر گرامی اسلام از بیماران، روایت هایی در تاریخ اسلام دیده می شود. یکی از این موارد را علامه مجلسی از حضرت علی علیه اسلام چنین نقل می کند
شبی تب وجودم را فرا گرفت و خواب را از من ربود. بدین جهت، رسول خدا نیز تا صبح بیدار بود و شب را بین من و نماز تقسیم می کرد. پس از نماز، نزد من می آمد و جویای حال من می شد و با نگاه کردن به من از وضعیت بیماری ام اطلاع می یافت و شیوه پیامبر تا طلوع صبح این چنین بود
پس از آن که حضرت با اصحاب نماز گزاردند، در حق من دعا کردند که خدایا، علی را شفا ده و سلامتی بخش که به خاطر بیماری اش تا صبح نخوابیدم
این شیوه پسندیده حضرت حتی در حق دوستان دیگرش نیز به خوبی نمایان است. آمده است که سعدبن معاذ که از بزرگان اصحاب پیامبر خداست و برای حفظ اسلام تلاش های بسیاری کرده است، بعد از آن که در جنگ خندق جراحت سختی برداشت، پیامبر خدا فرمان داد تا خیمه ای در مسجد زدند و خود مراقبت های درمانی و پرستاری از وی را عهده دار شد
پرستاری حضرت علی علیه اسلام از فاطمه زهرا علیها السلام پس از بیماری ایشان، سزاوار تحسین و توجه است
حضرت علی علیه السلام خود، عهده دار پرستاری از فاطمه علیها السلام بود و اسماء دختر عمیس، ایشان را یاری می داد. البته پرستاری حضرت زهرا و زینب کبری علیهاالسلام نیز می تواند الگوی مناسبی برای تمام پرستاران میهن اسلامی باشد. در تاریخ جنگ احد آمده است: در این جنگ دندان پیامبر اسلام شکست و کلاهخود بر سر ایشان زخم وارد کرد. در آن هنگام، فاطمه خون جراحت پیامبر را می شست و علی ابن ابی طالب با سپر آب می آورد. چون فاطمه دید خون بند نمی آید، تکه حصیری را سوزاند و خاکستر آن را روی زخم گذارد تا خون بند آید
امام زین العابدین علیه السلام نیز درباره حضرت زینب کبری علیها السلام، دست پرورده مکتب انسان ساز مادر، چنین نقل می کند: «شبی که فردای آن پدرم به شهادت رسید، من نشسته بودم و عمه ام زینب در نزد من بود و از من به گونه ای پرستاری می کرد». 
این سیره های عملی، بیانگر ارزش والای پرستاری است. امام خمینی رحمه الله نیر در این باره فرمود: این شغل پرستاری از شغل های بسیار شریفی است که اگر چنانچه انسان با وظایف انسانی و شرعی خودش بکند، این یک عبادتی است که در فراز عبادت های درجه اول است. پرستاری از بیمار امر بسیار مشکلی است، لکن خیلی ارزشمند است
اگر انسان با یک بیمار به طور محبت، به طور برادری، به طور خواهری مراعات احوال او را بکند و این برای انجام یک وظیفه انسانی ـ الهی باشد، از عبادات بسیار ارزشمند است

نیازشناسی و تأمین خواسته بیماران 

آدمی در کنار تأمین نیازهای جسمانی، به نیازهای تفریحی، مذهبی، آموزشی، روانی و عاطفی خود نیز باید پاسخ گو باشد. بیماری که دستورها و آموزه های دینی را روح و جان او آمیخته شده است، با شنیدن صدای دل نشین اذان، در پی برآوردن تکلیف دینی خود برمی آید. کمک به بیمار در این امر، می تواند در بهبودی او بسیار مؤثر باشد. برپایی مراسم مذهبی، مانند نماز و دعا و مناجات، به همان اندازه برای سلامت روحی بیمار مؤثر است که دارو ودرمان برای تندرستی او کارساز است
بر این اساس، پرستار باید زمینه اجرای برنامه های عبادی، مانند وضو گرفتن، تیمم ساختن، پهن کردن سجاده، قبله یابی و... آن را فراهم کند تا بیمار به آن اطمینان و آرامش روحی برسد
البته پرستار نیز با این همراهی، از اجر معنوی بی نصیب نمی ماند. امام صادق علیه السلام می فرماید: «هنگامی که پدرم (امام محمدباقر علیه السلام) بیمار بود، ایشان را در پارچه ای می نهادند و برای وضو ساختن می بردند». 
حضرت امام رحمه الله نیز با دل سوزی تمام، خطاب به پرستاران می گوید: شما با این مریض ها، با این بیمارها، هر چه محبت بکنید و هر چه پرستاری مادرانه و خواهرانه و برادرانه و پدرانه بکنید، این در روحیه بیمار مؤثر است و برای خوب شدن و سرعت خوب شدن بیماران نیز مؤثر است و در بارگاه خدای تبارک و تعالی، خدمت به این جمعیت، خدمت به این بندگان خدا، بسیار ارزشمند است

سپاس گزاری بیمار از پرستار 

در برخوردهای اجتماعی، یکی از عوامل محبت آفرین، سپاس گزاری و حق شناسی است. از آنان که در «خوب شدن» ما سهمی داشته اند و آنان که در گرفتاری ها به کمک مان می شتابند و در بلاها با ما همدردی می کنند، باید به گونه ای شایسته تقدیر شوند. فرهنگ قدردانی و تشکر از خوبی ها و نیکوکاران، از آموزه های اسلام و برنامه های دینی است و هر چه این عمل فراگیرتر شود، نیکوکاری نیز ادامه می یاید. از حضرت علی علیه السلام روایت است که فرمود
بر عهده کسی که به او انعام و احسان شده، این است که به خوبی و به شایستگی، بر نعمت دهنده نیکی کند و نعمت و احسان او را جبران نماید. اگر از جبران عملی ناتوان بود، با ستایشی شایسته و ثنایی نیک برخورد کند. اگر از ستایشی زبانی هم ناتوان بود، حداقل نعمت را بشناسد و به نعمت دهنده محبت داشته باشد. اگر این را هم ندارد و نتواند، پس شایسته آن نعمت نیست
از حضرت رضا علیه السلام هم در کلامی آمده است: من لم یشکرالمنعم من المخلوقین لمن یشکرالله عزوجل
هر کس مخلوق های نعمت دهنده را سپاس نگوید، خدا را سپاس نگفته است

به تعبیر مولانا

شکر او شکر خدا باشد یقین 
چون به احسن کرد توفیقش قرین 

و به فرموده امام کاظم علیه السلام
خداوند بنده سپاس گزار را دوست می دارد. در قیامت، خداوند به برخی از بندگانش خطاب می کند: «آیا نسبت به فلانی سپاس و تشکر کردی؟» می گوید: پروردگارا! من تو را شکر کردم. خداوند می فرماید: «اگر او را تشکر نکرده ای، پس مرا هم تشکر نکرده ای». 


منبع:نشریه روشنان،شماره 5

 

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
لطفا پاسخ سوال را بنویسید.

مطالب مرتبط

قابل توجه کاربران عزیز! با اعلام وزارت ارتباطات هزینه های دانلود در کلیه سایتهای ضیاءالصالحین نیم بهاء محسوب می شوند.