این روزها اکثر مادران شاغل با مشکل نگهداری از نوزاد یا کودک خود مواجه اند و بسیاری نیز این وظیفه را به عهده پرستار کودک می گذارند. اگر نگاهی به صفحات نیازمندی های بعضی روزنامه ها بیندازید، با جملاتی مانند «پرستار کودک در اسرع وقت»، «اعزام پرستار کودک با بهترین شرایط»، «کودک خود را با خیال راحت به ما بسپارید» و... مواجه می شوید. اما سوال اینجاست که اصلا یک پرستار کودک باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
دکتر محمدولی سهامی، فوق تخصص روان پزشکی اطفال و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، به این سوال پاسخ می دهد.

آقای دکتر‍! خانواده ها هنگام انتخاب پرستار کودک باید به چه نکاتی توجه کنند؟

در وهله اول توصیه می کنم والدین به سراغ افراد غریبه و ناآشنا نروند و به توصیه آشنایان و دوستان خود که تجربه داشتن یک پرستار خوب را برای کودک شان داشته اند، توجه کنند. در عین حال، خانواده ها می توانند در خانه، به ویژه در اتاق کودک، از دوربین مدار بسته استفاده کنند که این روزها با قیمت های مناسبی در بازار یافت می شود و وجود این دوربین را به پرستار جدید گوشرد کنند. نصب این دوربین ها به ویژه در مورد نوزادان و کودکانی که هنوز قدرت تکلم ندارند و نمی توانند درباره رفتار پرستار خود به پدر و مادر گزارش دهند، اهمیت دارد. مادران شاغل باید به سراغ پرستارانی بروند که با اصول مراقبت از کودک به خوبی آشنا هستند و ترجیحا خودشان هم تجربه مادر بودن را دارند. البته تحصیلات مرتبط با پرستاری کودک نیز از اهمیت خاصی برخوردار است و افرادی که مدرک تحصیلی کودک یاری، روان شناسی کودک و... دارند، می توانند در اولویت انتخاب قرار گیرند اما وجود تجربه شخصی در زمینه نگهداری مناسب از کودک و ویژگی های شخصیتی پرستار، مهم تر از میزان تحصیلات اوست.

در مورد این ویژگی های رفتاری توضیح می دهید؟

ببینید؛ مادری که شاغل است، به واسطه همین شاغل بودن خود تصمیم می گیرد که نگهداری از کودک دلبندش را به یک پرستار مطمئن بسپارد تا در غیاب او، کودک با ضربه عاطفی و کمبود محبت مواجه نشود. به همین دلیل هم پرستار دقیقا باید مانند یک مادر، مهربان، صبور و خوش رفتار باشد و با ویژگی های شخصیتی کودکان در سنین مختلف آشنایی داشته باشد. به عنوان مثال، کودکان در دوران نوپایی، لجباز و پرخاشگر می شوند و سعی دارند که با بزرگ ترها مقابله کنند. در چنین شرایطی این پرستار کودک است که باید این ویژگی ها را بشناسد و رفتار کودک را کنترل کند و بدرفتاری از خود نشان ندهد.

آیا تفاوت بارزی میان کودکی که پرستار دارد و کودکی که در کنار مادرش بزرگ می شود، هست؟

اغلب مادران شاغل چاره ای جز گرفتن پرستار برای کودک خود و یا فرستادن او به مهد کودک ندارند و بررسی ها نیز نشان می دهد تفاوت چندانی بین این کودکان و کودکانی که همه ساعات روز را با مادر خود می گذارند، وجود ندارد؛ چرا که ثابت شده کیفیت رابطه بسیار مهم تر از کمیت آن است. چه بسا تربیت کودکی که پرستار از او نگهداری می کند بهتر از کودکی باشد که مادر خانه دار اما بی حوصله اش تمام ساعات روز را با او می گذراند و اصلا به آموزش و تربیت و سرگرم کردن کودک خود توجهی نمی کند.

سن پرستار کودک هم باید جزو ملاک های انتخاب باشد؟

فرمول قطعی وجود ندارد اما توصیه من این است که پرستار نباید خیلی جوان و بی تجربه باشد. از طرفی نباید سالمند باشد. میانسالی بهترین سن برای پرستار کودک است که هم دارای تجربه کافی است و هم برای آموزش و بازی با کودک حوصله دارد. در عین حال، این طور نیست که بگوییم پرستاران جوان، پرستاران خوبی نیستند و باید شرایط دیگر هم بررسی شود. نکته مهم تر از سن پرستار، سن کودک است که مادران شاغل باید نسبت به آن توجه ویژه داشته باشند.

منظورتان سن مناسب کودک برای داشتن پرستار است؟

دقیقا. توصیه روان پزشکان کودک این است که مادر شاغل حتما تا یک سالگی کودک خود، مرخصی بگیرد و تمام طول روز را با فرزندش بگذارند تا رابطه وابستگی میان مادر و کودک شکل بگیرد و محکم شود. البته بعد از یک سالگی کودک هم نمی توان از صبح تا شب نگهداری از کودک را به پرستار واگذر کرد، بلکه ساعات حضور پرستار باید کوتاه باشد. به ویژه اگر دراین شرایط، پرستار برای کودک وقت و انرژی کافی نگذارد، کودک با بحران های شدید عاطفی مواجه خواهد شد. از طرفی فرستادن کودک به مهد از سن 3 سالگی بهترین گزینه است و والدین شاغل در این سن می توانند به جای گرفتن پرستار برای کمک خود، او را به مهد کودک بفرستند زیرا از 3 سالگی به بعد حضور در مهد، روند اجتماعی شدن کودک را تسریع می کند و در افزایش هوش کودک نیز تاثیرگذار است.

این روزها آگهی بسیاری از موسسات اعزام پرستار کودک به منازل نیز در روزنامه ها یافت می شود. این مراکز تا چه حد قابل اطمینان هستند؟

توصیه من این است که والدین هنگام انتخاب پرستار کودک به سراغ دوستان و آشنایان بروند و پرستاری را انتخاب کنند که از سوی نزدیکان شان تایید شده باشد اما اگر چنین پرستاری را سراغ نداشتند، باید از موسسات مربوطه، تقاضای ارسال پرستار کودک کنند؛ موسساتی که مجوز بهزیستی و وزارت بهداشت داشته باشند و از ویژگی اخلاقی و رفتاری پرستار نیز آگاه شوند و سپس با اطمینان کامل او را استخدام کنند. متاسفانه دیده شده تعدادی از این مراکز مجوز قانونی ندارند و اکثر افرادی که متقاضی کار در این موسسات هستند، اختلالات فردی دارند و همین اختلالات مانع برقراری ارتباط عاطفی مفید وسازنده میان کودک و پرستار می شود و متاسفانه آسیب های روانی و حتی جسمی کودک را به دنبال دارد.

تعدادی از خانواده ها نیز به جای انتخاب پرستار یا مهد از مادربزرگ، پدربزرگ و... می خواهند که در نبود آنها از فرزندشان نگهداری کند. اصولا شما با چنین کاری موافق اید؟

هرچند کودکی که به دلیل داشتن مادر شاغل از صبح تا غروب در خانه مادربزرگ و پدر بزرگ، خاله، عمه و افراد درجه یک خانواده می ماند، معمولا به دلیل توجه زیاد، لوس می شود اما قبل از 3 سالگی، این گزینه از بهترین راهکارهای پیشنهادی است و اگر فامیل درجه یک می توانند به خوبی از کودک شما مراقبت کنند، نباید به فکر استخدام پرستار و یا ثبت نام کودک در مهد باشید اما در سن 3 سالگی بهترین گزینه، فرستادن کودک به یک مهد استاندارد و با کیفیت است تا همان طور که گفتم، کودک روند اجتماعی شدن را بیاموزد و با آموزش های اصولی و سازنده هم تربیت مناسبی پیدا کند و هم از هوشی سرشار بهره بگیرد.

پی نوشت ها :

منبع: www.salamat.com