تب و انواع آن

تاریخ ارسال:چ, 10/27/1396 - 21:50
تب و انواع آن
استاد تبریزیان

 تب :
اولین نکته درمورد تب این است که عامل آن از بیرون وارد می شود و نوعاً به علت میکروب و ویروس است. در طب جدید برای تب تقسیماتی قائلند که به اعتبار توع باکتری یا ویروس و به اعتبار محل فعالیت باکتری یا ویروس می باشد ولی در طب اسلامی تقسیم انواع تب به اعتبار شدت و ضعف و به اعتبار روزهایی است که انسان به تب مبتلا شده است.

 انواع تب :
۱- تب ربع: تبی که انسان یک روز مبتلا به تب می شود و دو روز تب برطرف می شود و روز چهارم برمی گردد. خطر تب به پیوستگی و تداوم آن است از این رو تب ربع خطرناک نیست زیرا در طی دو روزی که تب نیست بدن تجدید قوا می کند.
اما درمان تب ربع، در روایت آمده: «ما اختار جدنا صلوات الله عليه للحمى إلا وزن عشر دراهم سكر بماء بارد على الريق»[1] یعنی «پدربزرگ ما برای تب، اختیار نفرموده جز ده درهم (سی و دو و نیم گرم) شکر (شکر نیشکر طبیعی) با آب سرد در ناشتا.» در روایت دیگری آمده: «إنا أهل بيت لا نتداوى إلا بإفاضة الماء البارد يصب علينا وأكل التفاح»[2] یعنی «ما تب خود را درمان نمی کنیم مگر با آب سرد و سیب.» شاید به نظر بیاید که بین این دو روایت تعارض وجود دارد ولی روایت دیگری داریم که این تعارض را حل می کند و می گوید بهترین درمان برای تب ربع، شکر است. ابراهیم جعفی روایت می کند: «دخلت على أبي عبد الله عليه السلام فقال انى اراك شاحب الوجه قلت انا في حمى الربع وقال اين أنت عن المبارك الطيب اسحق السكر ثم خذه بالماء واشربه على الريق عند الحاجة الى الماء قال ففعلت فما عاد ت الي بعد»[3] یعنی «بر امام صادق  (علیه السلام) وارد شدم، امام فرمود: چرا رنگت پریده، عرض کردم: من مبتلا به تب ربع هستم، امام فرمود: چرا از مبارک استفاده نمی کنی، شکر را آسیاب کن سپس آن را با آب حل کن و در ناشتا (البته در روایتی آمده شب) و زمانی که تشنه شدی بنوش. راوی می گوید: من هم همین کار را کردم و بعد از آن دوباره عود نکرد.» از این روایت معلوم می شود که بهترین درمان برای تب ربع است، از طرفی درمان تب با شکر فوری نیست و به چند روز زمان نیاز است پس این روش برای درمان تب ربع خوب است ولی برای تبی که شدت و تداوم دارد باید درمان دیگری استفاده کرد.
 درمان دیگر برای تب ربع، فالوذجی است که با عسل درست شده باشد، فالوذج نوعی حلوا است که از روغن زرد، آرد، آب، عسل و زعفران ساخته می شود. امام هادی  (علیه السلام) می فرمایند: «خير الاشياء لحمى الربع ان يؤكل في يومها الفالوذج المعمول بالعسل ويكثر زعفرانه ولا يؤكل في يومها غيره»[4] یعنی «بهترین چیز برای تب ربع این است که انسان در روز تب فالوذج بخورد، فالوذجی که با عسل درست شده و زعفرانش را هم زیاد کند، و در آن روز چیز دیگر نخورد.»
 درمان دیگر رقیه است، حسن بن علی بن وشاء روایت می کند: امام رضا  (علیه السلام) از من سؤال نمودند: چرا چهره ات زرد است، گفتم: این تب ربع است، بر من فشار آورده، امام فرمودند مرکب و کاغذ بیاورید و نوشتند «بسم الله الرحمن الرحيم أبجد هوز حطي عن فلان بن فلانة»[5] .
 درمان دیگر عوذه است، حضرمی از امام کاظم  (علیه السلام) نقل می کند: این دعا را برای او نوشت، که پسر او مبتلا به تب ربع می شد، و به او امر کردند که این را بر دست ها و پاهای پسرش بنویسد، بر دست راستش بنویسد «بسم الله جبرئیل» و بر دست چپ بنویسد «بسم الله میکائیل» و بر پای راست بنویسد «بسم الله اسرافیل» و بر پای چپ بنویسد «بسم الله لا يرون فيها شمسا ولا زمهريرا» و بین دو کتف بنویسد «بسم العزيز الجبار» و اگر شک داشته باشی مفید نیست[6] .
 درمان پنجم رقیه ای مؤثر و مجرب است، از یونس بن یعقوب نقل شده: نزد امام صادق  (علیه السلام) حاضر شدم دیدم که امام به یکی از شیعیان رقیه تب را می آموختند و من هم از آن شخص نوشتم؛ سوره حمد و توحید و قدر و آیة الکرسی را بخوان و با انگشت اشاره روی دو پهلوی کسی که تب دارد بنویس «اللهم ارحم جلده الرقيق وعظمه الدقيق من سورة الحريق يا أم ملدم ان كنت آمنت بالله واليوم الآخر فلا تأكلي اللحم ولا تشربي الدم ولا تنهكي الجسم ولا تصدعي الرأس وانتقلي عن فلان ابن فلانة الى من يجعل مع الله إلها آخر لا إله إلا الله تعالى الله عما يشركون علوا كبيرا»[7] .
 درمان دیگر عوذه است، حسن بن ظریف نقل می کند: در دلم دو مسئله بود، می خواستم این را به امام هادی  (علیه السلام) بنویسم، نوشتم اگر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) قیام کند چگونه بین مردم قضاوت می کند، و یادم رفت در مورد تب ربع سؤال کنم، جواب آمد: سؤال کردی از قائم، امام زمان  (علیه السلام) وقتی قیام کند با علم خود قضاوت می کند مانند حضرت داود  (علیه السلام) و نیازی به بینه ندارد، و می خواستی درباره تب ربع سؤال کنی و یادت رفت، بر صفحه کاغذ بنویس ﴿قلنا يا نار كوني برداً وسلاما على إبراهيم﴾ و آویزان کن بر کسی که تب دارد به اذن خدا درمان می گردد[8] .

 تب غب :
نوعی تب که یک روز درمیان فرد را مبتلا می کند و معلول غلبه صفرا است.
درمان اول عسل و سیاه دانه است و درمان دوم اصلاح غلبه صفرا با استفاده از چیزهایی که برای درمان غلبه صفرا مفید است و سفارش شده، همچنین نباید خود را خسته کنند و باید استراحت کنند، از سردی ها مانند شیرخشت، خرفه و کاسنی استفاده کنند.
در روایت آمده که از امام کاظم  (علیه السلام) درباره تب غب پرسیدند، امام فرمودند: «يؤخذ العسل والشونيز ويلعق منه ثلاث لعقات فانها تنقلع وهما المباركان»[9] یعنی «سه قاشق مرباخوری عسل و سیاه دانه مصرف کنید، همانا تب غب ریشه کن می شود و این دو مبارک اند» توجه شود که در هر قاشق عسل باید هفت عدد سیاه دانه باشد.

 تب ثلث :
نوعی تب که دو روز انسان را مبتلا می کند و روز سوم رها می کند، این نوع تب معلول غلبه سودا است و از تب غب و تب ربع شدیدتر است.
درمان آن همان درمان سودا است که عبارت است از افطیمون، عسل، استفراغ، فصد و استفاده مداوم از نوره، همچنین از مواد سودا زا نباید استفاده کرد مانند چغندر(لبو)، گوشت بز و امثال اینها.
البته درمان های عمومی هم مؤثر است ولی وقتی نوع تب برای ما مشخص باشد بهتر است از روش مخصوص به آن استفاده شود.
درباره عوارض سودا از وهب بن منبه نقل شده: از آن (حالت غیر طبیعی سودا) ناشی می شود، جذام و پیسی و خارش و تب ثلث[10] .

 تب مطبق:
نوعی تب که به طور پیوسته انسان را مبتلا می کند و در طب جدید به آن تب تیفوسی می گویند، علت آن غلبه بلغم است و درمان آن نیز، درمان غلبه بلغم است، استفاده از طرفیل، عسل، کندر، ترب، شکر طبرزد، هاضوم (دارویی ترکیبی شامل زنیان، آویشن و سیاه دانه) و پرهیز از سردی ها مانند ماهی و ماست.

 تب ورد :
نوعی تب که هر روز ساعاتی انسان را مبتلا و رها می کند. درمانش مالیدن قسط است، قسط نوعی گیاه است که سه نوع دارد، قسط هندی یا دریایی (بهترین نوع)، قسط تلخ (در مرتبه دوم) و قسط شیرین (در مرتبه سوم)، آن را باید آسیاب کرده و در آب حل کنند و به بدن بمالند تا تب برطرف شود.

 تب حاره :
تب حاره علاوه بر پیوسته بودن شدید هم هست.
--------------
پی نوشت:
[1] طب الأئمه، ابن سابور الزيات، ص۵۰.
[2] الاصول من الکافي، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۵۶، ح۹.
[3] طب الأئمه، ابن سابور الزيات، ص۵۱.
[4] طب الأئمه، ابن سابور الزيات، ص۵۱.
[5] الاختصاص، شيخ مفيد، ص۱۸.
[6] طب الأئمه، ابن سابور الزيات، ص۵۱.
[7] طب الأئمه، ابن سابور الزيات، ص۵۳.
[8] الثاقب في المناقب، ابن حمزه طوسی، ص۵۶۵، ح۵۰۴.
[9] طب الأئمه، ابن سابور الزيات، ص۵۱.
[10] سبل الهدى والرشاد، الصالحي الشامي، ج۱۲، ص۹۷.
----------------
منبع: ارتباط شیعی

 

مطالب مرتبط: 

Plain text

  • تگ‌های HTML مجاز نیستند.
  • نشانی صفحه‌ها وب و پست الکترونیک بصورت خودکار به پیوند تبدیل می‌شوند.
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
لطفا پاسخ سوال را بنویسید.

مطالب مرتبط

قابل توجه کاربران عزیز! با اعلام وزارت ارتباطات هزینه های دانلود در کلیه سایتهای ضیاءالصالحین نیم بهاء محسوب می شوند.