شیر خوردن، خوابیدن، مدفوع و گریه کردن کارهایی است که هر نوزادی در طول شبانه روز انجام می دهد. شاید اینها بعد از مدتی ساده شود، اما در ابتدا ممکن است به راحتی نتوانید به تمام آنها رسیدگی کنید و شاید وفق دادن خودتان با این شرایط جدید کمی برایتان دشوار باشد. دانستن برخی نکات در مورد روزهای اول حضور نوزاد در خانه می تواند فشار و سختی روزهای اول را تا حدود زیادی کاهش  دهد. همچنین لازم است بدانید وقتی در مورد مدفوع کردن، غذا خوردن، خواب یا گریه کردن نوزادان صحبت می شود، بهتر است این نکته را به یاد داشته باشید که هر نوزادی با دیگری متفاوت است و آنچه بیشترین اهمیت را دارد، تغییرات ناگهانی است که می توانید آنها را بشناسید و با مشاهدۀ هر مورد مشکوکی با پزشک خود یا پزشک نوزادتان تماس بگیرید. در این مطلب می توانید با نکاتی در مورد تغذیه، سلامت و بهداشت روزهای اول حضور نوزاد در خانه آشنا شوید.

شیر خوردن نوزاد

از آنجا که معده های نوزادان خیلی کوچک است، آنها نیاز به خوردن مقادیر کمی شیر، در حدود ۳۰ تا ۹۰ میلی لیتر در دفعات دارند. برخی از نوزادان هر دو تا سه ساعت یک  بار شیر می خواهند و دیگر نوزادان حتی بیشتر گرسنه هستند. برخی نوزادان گرسنگی خود را با گریه های شدید اعلام می کنند و دیگر نوزادان به شکل های ظریف تری مثل مکیدن انگشت خود، چشیدن لب های خود یا جست وجو کردن، گرسنگی خود را نشان می دهند. جست  وجو کردن به این معنی است که نوزاد لب های خود را به هم فشار می دهد و سرش را به سمت سینه یا شیشه شیر برمی گرداند. در چند روز اول، نوزادان معمولاً درصدی از وزن بدن خود را از دست می دهند که اتفاقی طبیعی است، اما تا زمانی که کودکتان وزن هنگام تولد خود را دوباره به دست بیاورد، لازم است شما هر دو ساعت او را تغذیه کنید و چون نوزادان همیشه خواب آلود هستند، ممکن است مجبور باشید نوزاد خود را برای تغذیه بیدار کنید و با نوازش های ملایم او را در حین غذا خوردن بیدار نگه دارید یا می توانید همۀ لباس ها و پوشک او را درآورید، سر یا پشت او را مالش دهید یا با او حرف بزنید و تمام هدف چنین کارهایی این است که کودکتان وزن از دست رفتۀ خود را به خوبی بازیابد.

آروغ و استفراغ نوزاد

برخی نوزادان نیاز دارند به دفعات برای آروغ زدن تحریک شوند، برخی نیز خودبه خود آروغ می زنند و خیلی کم به کمک شما نیاز دارند. اگر کودک شما در حین شیر خوردن یا پس از آن بهانه گیر یا ناراحت شده، نشانۀ نیاز او به آروغ زدن است. همچنین می توانید زمانی که سینۀ خود را برای شیردهی عوض می کنید یا بعد از هر ۶۰ یا ۹۰ میلی لیتر شیر یا هر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بعد از تغذیه یا زمانی که نوزاد غذا خوردن را تمام کرده است، او را تحریک به آروغ زدن کنید. پس از یک یا دو روز تغذیۀ نوزاد، الگوی مناسب او را پیدا خواهید کرد.
نیازی نیست به پشت کودک خود مانند یک طبل ضربه بزنید، یک ماساژ دایره  ای ملایم یا ضربۀ آهسته و نرم منجر به آروغ زدن خواهد شد. برای تحریک نوزاد به آروغ زدن، سر کودک را روی شانۀ خود بگذارید یا جایی بنشینید و با دست، قفسۀ سینه و چانۀ او را نگه دارید یا شکم کودک را روی دامنتان قرار دهید. سکسکه یا استفراغ بدون فشار در طول تغذیه و بعد از آن بسیار طبیعی است و دم دست داشتن یک پیش بند یا دستمال برای آروغ زدن و استفراغ نوزادی مفید است. اما اگر استفراغ کودک شما بیش از حد و همراه فشار به نظر می رسد و کودکتان همراه با آن، پشت خود را قوس می دهد یا گریه می کند، ممکن است نیاز به درمان داشته باشد که لازم است فوری با پزشک تماس بگیرید.

ادرار و مدفوع نوزاد

نوزادی که با شیر مادر تغذیه می شود، در طول دو یا سه روز اول، یک یا دو پوشک را خیس می کند و در روزهای بعدی، بین پنج یا شش پوشک یک بارمصرف یا شش تا هشت کهنۀ بچه در روز خیس می کند که این تغییر در تعداد به دلیل قدرت جذب بالاتر پوشک های یک بارمصرف است. اما نوزادی که با شیر خشک تغذیه می شود، ممکن است بیشتر از این تعداد در روز ادرار کند. همچنین نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، اغلب از آنهایی که شیر خشک می خورند دفعات دفع مدفوع بیشتری دارند، زیرا هضم شیر خشک بیشتر از شیر مادر طول می کشد.
برای نوزادی که با شیر مادر تغذیه شده است، مدفوع می تواند به رنگ های مایل به سبز، قهوه ای روشن یا خردلی تیره باشد و غلظت طبیعی مدفوع نیز از بسیار نرم تا آبکی متغیر است. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، مدفوع شل تری دارند که این مورد به راحتی می تواند با اسهال اشتباه گرفته شود و مدفوع نوزادی که با شیر خشک تغذیه می شود، قوام بیشتر و رنگ متغیری دارد. همچنین به یاد داشته باشید که اگر مدفوع کودک شما شامل مخاط سفید، رگه ها یا نقطه های قرمز خون باشد، حتماً لازم است با پزشک کودکتان تماس بگیرید.

گریه کردن نوزاد

نوزادان گریه خواهند کرد و دفعات، شدت و طول گریۀ آنها کاملاً متغیر است و در طول زمان نیز باز هم تغییر خواهد کرد. در چند روز اول، بسیاری از نوزادان به  طور قابل  توجهی آرام و خواب آلود هستند، اما از دو هفتگی، نوزاد به  طور معمول حدود دو ساعت در روز گریه می کند. گریه کردن معمولاً تا حدود شش یا هشت هفتگی نوزاد افزایش می یابد و پس از آن شروع به کمتر شدن می کند. با گذشت زمان راحت تر می فهمید چرا کودک شما گریه می کند، اما در ابتدا ساده ترین دلایل مثل پوشک کثیف، گرسنگی، خستگی و احساس ناراحتی را بررسی کنید تا دلیل گریه را پیدا بیابید. اگر هیچ کدام از این موارد نبود، دلیل دیگری که برای گریه کردن نوزاد در اوایل حضورش در خانه وجود دارد تحریک بیش  از حد است، زیرا برخی از نوزادان زمانی که در میان هیاهو و فعالیت زیاد هستند، بهانه گیر می شوند.
گاهی نیز کودک شما بدون هیچ علت واضحی گریه می کند و لازم است کشف کنید چه چیزی کودک شما را آرام می کند. به یاد داشته باشید که چیزی به نام لوس کردن نوزاد وجود ندارد، بنابراین گریه های او را با توجه و محبت پاسخ دهید. اگر نمی توانید به سرعت یا دقیق علت گریۀ کودک خود را بفهمید، به جای احساس درماندگی و ناامیدی که گاهی نیازهای کودک شما واضح است، اما گاهی نیز در مورد هیچ چیزی مطمئن نیستید، بنابراین از میزان سخت گرفتن به خودتان کم کنید و برای رفع نگرانی با پزشک کودک تماس بگیرید.

خواب نوزاد

معدۀ کوچک نوزاد باعث می شود او نتواند هر بار بیش از چند ساعت بخوابد، زیرا بعد از آن باید بیدار شود تا دوباره شیر بخورد. نوزاد شما هر روز در حدود ۱۶ تا ۱۸ ساعت می خوابد. می توانید به زمان و مکان خواب کودک توجه کنید تا الگوی خواب او را پیدا کنید. نوزادان دارای این توانایی هستند که تقریباً همه جا مثل صندلی ماشین کودک، در آغوشی نوزاد، گهواره یا توی بغل شما بخوابند. بسیاری از نوزادان، آغوشی کودک یا تخت خود را برای خواب ترجیح می دهند، زیرا تنگی فضا آنها را به یاد رحم شما می اندازد. یادتان باشد که کودک شما هر جا و هر وقت خوابید، همیشه او را روی پشت قرار دهید و تمام پتوهای شُل، بالش، لحاف و اسباب بازی ها را از اطرافش بردارید. همچنین هرگز یک کودک در حال خواب را بدون مراقبت روی کاناپه یا تخت رها نکنید، زیرا خطر غلت خوردن و سقوطش وجود دارد، حتی اگر کودک هنوز نمی تواند خودش غلت بخورد.
همچنین هنگامی که کودک به خواب رفته است نیز تعجب نکنید اگر از او صداهای عجیب و غریبی می شنوید. اگر به نظر می رسد که کودک شما سرما خورده است، احتمالاً به دلیل این است که نوزادان به  طور طبیعی از بینی نفس می کشند. شما می توانید از یک پوآر بینی برای تمیز کردن بینی او استفاده کنید. این کار ممکن است تنفس، خوابیدن و حتی شیر خوردن را برای او آسان تر کند.

تنفس نوزاد

یکی دیگر از عادت های نوزادان تنفس دوره ای است. کودک شما ممکن است به تندی نفس بکشد، برای چند ثانیه یک وقفۀ تنفسی ایجاد شود و سپس دوباره شروع به نفس کشیدن کند. اگرچه این کار عادی و طبیعی است، اما اگر علائم زیر را مشاهده کردید، با پزشک تماس بگیرید:

• خرخر کردن
• گشاد شدن سوراخ های بینی
• فرو رفتن قفسۀ سینه؛ تورفتگی پوست بالای استخوان ترقوه، بین یا زیر دنده ها
• تنفس سریع و مداوم
• صدای خس خس از قفسۀ سینه به جای بینی یا گلو
• تنفس سنگین و پر سروصدا؛ خس خس قابل شنیدن، صدای سوت زدن یا صداهای ترق ترق در طول دم و بازدم
• توقف موقت بین نفس ها بیشتر از ۱۰ تا ۱۵ ثانیه

حمام کردن نوزاد

تمیز نگه داشتن نوزاد در چند روز اول بسیار مهم است. در حال حاضر به وان کودک نیاز ندارید، زیرا وقتی هنوز بند ناف نیفتاده است، نوزاد نباید در آب غوطه ور شود. حمام با یک اسفنج بسیار نرم برای تمیز نگه داشتن نوزاد در هفتۀ اول یا دوم کافی است. حمام کردن بیش از حد می تواند پوست نوزادتان را خشک کند. می توانید از یک اسفنج یا لیف گرم و مرطوب یا دستمال  مرطوب بی بو استفاده کنید و به  آرامی اطراف چین های گردن و قسمت های دیگری که ممکن است شیر مادر، شیر خشک یا رطوبت تجمع کرده باشد را تمیز کنید و در آخر اندام تناسلی او را تمیز کنید. اگر متوجه هر نوع قرمزی یا حساسیت در نواحی زیر پوشک شد ه اید، کمی پماد ادرار سوختگی مناسب یا وازلین آن را برطرف خواهد کرد. بسیاری از نوزادان، ناراحتی های پوستی جزئی مثل جوش نوزاد، پوسته پوسته شدن یا خشکی عمومی را پس از خروج از رحم مادر و دور شدن از مایع آمنیوتیک تجربه می کنند، حتی ممکن است مقداری مو روی شانه و پشت نوزاد ببینید که معمولاً در یک یا دو هفته بعد از تولدشان می ریزد.

لباس ها و وسایل نوزاد

لباس های زیبا در روزهای اول راحتی لازم را برای کودکتان ندارد. لباس های نوزاد باید برای پوشاندن به نوزاد و درآوردن آسان باشد. بسیاری از والدین ترکیبی از تی شرت، لباس های نرم و نخی به علاوۀ یک پتوی دورپیچ نرم و خیلی سبک نوزاد را استفاده می کنند. بهتر است از تشخیص بدن خود برای ارزیابی این که چند لایه لباس به کودک بپوشانید استفاده کنید. یعنی هرچه خودتان پوشیده اید، به  علاوۀ یک لایه اضافه را تن کودک کنید و هنگامی که تردید دارید، یک پتوی سبک یا کلاه را نیز اضافه کنید. اگر کودک شما احساس گرما کند، می توانید آنها را بردارید.
شما هم ممکن است در طول بارداری کوه کوچکی از وسایل نوزاد جمع کرده باشید. در حال حاضر، استفادۀ زیادی از آنها نخواهید کرد. شما به یک مکان امن برای خوابیدن کودک و شاید یک کریر کودک برای رفتن از بیمارستان به خانه نیاز دارید. وسایل دیگری مانند صندلی ماشین، تشک بازی، اسباب بازی  ها و دیگر وسایل کودک بعداً به کار می آید، اما این هفته نیازی به آنها ندارید. نیازهای نوزاد شما در حال حاضر، حیاتی ولی بسیار ساده است.