علائم و راه های انتقال بیماری و روش های پیشگیری از آن

در عصر حاضر که بشر شاهد انواع ناملایمات اجتماعی و مشکلات اقتصادی و نیز افزایش بروز انواع آسیب های اجتماعی و جرائم و شرارت های گوناگون از جمله : قاچاق و مصرف مواد مخدر و نیز مصرف مشروبات الکلی و قرص های توهم زاست که زمینه ساز بروز هر چه بیشتر اعمال جنایی از قبیل قتل، سرقت و روابط سوء جنسی و نامشروع و دیگر شرارت ها می باشد، توجه به مسائل مربوط به بهداشت فردی و سلامت اجتماعی و بحث در خصوص علل زمینه ساز و علل اصلی بروز اینگونه آسیب ها و جرائم اجتماعی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. لذا، با توجه به اینکه بیماری ایدز ( که به عنوان بیماری مهلک قرن شناخته شده است ) می تواند بطور آهسته و بی صدا، سلامتی و توانمندی بشر امروزی را به ورطه نابودی بکشد و جوامع انسانی را با مشکلات جدی و خطرناکی روبرو سازد، نویسنده در مقاله حاضر سعی بر این داشته است تا ضمن بیان خصوصیات بالینی این بیماری و راههای انتقال آن ، به بحث در خصوص عوامل زمینه ساز برای ابتلای افراد به این بیماری بپردازد و با بیان وضع گروه های در معرض خطر، در انتهای مقاله، به بیان روش های پیشگیری از ابتلای به این بیماری پرداخته است. با توجه به اینکه تاکنون درمان قطعی (CurE) برای این بیماری وجود ندارد، لذا، پیشگیری از ابتلای به این بیماری می بایستی در رأس برنامه های آموزش بهداشت و درمان جامعه قرار گیرد تا میزان بروز این بیماری را تا حد ممکن در جامعه کاهش دهیم . 

خصوصیات ویروس HIV: 

ویروس HIV یک نوع RNA-VIRUS می باشد که دارای دو سر و تایپ می باشد که نوع دوم آن منحصرا در بعضی از مناطق آفریقا دیده می شود ولی نوع یک آن ،تقریبا در تمامی دنیا ( قاره اروپا، آفریقا، آمریکا، استرالیا و آسیا) گسترش یافته است، بطوری که در هر ثانیه یک جوان در دنیا به ویروس ایدز آلوده می شود. این ویروس باعث نقص سیستم دفاعی و کمبود ایمنی بدن می گردد، بدین صورت که با هدف قراردادن لنفویست های
T-helper، به تدریج تعداد سلول های (t) 4 CD را کاهش می دهد و لذا با کاهش قدرت دفاعی و سطح ایمنی، توانایی فرد در مقابله با عفونت های مختلف از دست می رود و او را مستعد به انواع عفونت های فرصت طلب و سرطان می نماید. توضیح اینکه در مبتلایان به ایدز، گر چه هدف اصلی، سلول های ایمنی سلولار هستند ولی ایمنی هومورال هم در این بیماری درگیر می شود و میزان آنتی بادی اختصاص علیه آنتی ژن مناسب نیست و لذا، ویژگی مذکور، باعث می شود که عفونت های پنوموکوکی و هموفیلوس در مبتلایان به HIV ، بیشتر از افراد عادی رخ دهد. 

راه های انتقال بیماری : 

ویروس HIV از راههای مختلف به بدن آدمی راه پیدا می کند که عبارتند از : 
1- تماس جنسی با فرد آلوده به ویروس HIV . 
2- از طریق انتقال خون ویا فرآورده های خونی آلوده به ویروس . HIV
3- از طریق انتقال از مادر آلوده به ویروس HIV به جنین در طول حاملگی، زایمان و یا در طول شیردهی به نوزاد. 
4- از طریق تماس یا خون فرد آلوده به HIV از جمله : استفاده از سرنگ و سر سوزن های مشترک در معتادان تزریقی ، وارد شدن سوزن آلوده به ویروس (Needle
stick)HIV در پرستاران و پزشکان و دیگر افرادیکه با این بیماران سرو کار دارند، از طریق وسایل آلوده به ویروس HIV در حین انجام اعمالی مانند خالکوبی، طب سوزنی، سوراخ کردن گوش، ختنه، ( حجامت در صورتیکه اینگونه وسایل کاملا استریل و ضد عفونی نشده باشند.)، در هنگام استفاده از تیغ مشترک در آرایشگاه ها و یا استفاده از وسایل آلوده در آرایشگاه های زنانه در هنگام الکترولیز مو، تاتو و یا اپی لیدی( کندن موهای زائد صورت) و غیره و نیز از طریق وسایل آلوده یا فرد آلوده به ویروسHIV در هنگام کشیدن دندان و دیگر اعمال دندانپزشکی و امثالهم . 

چه افرادی بیشتر در معرض آلودگی به ویروس HIV هستند: 

گر چه تمامی انسان ها در معرض ابتلای به این بیماری می باشند، ولی بیماری ها و عوامل مختلفی باعث می شوند که عده ای از افراد در مقابل این بیماری آسیب پذیر از بقیه باشند که اهم این عوامل عبارتند از : 
1- افراد با شرکای جنسی متعدد، در هم جنس بازان، و نیز در مقاربت های مقعدی.
2- افراد مبتلا به بیماری های مقاربتی ( بیماری های منتقله از راه تماس جنسی با STD ) همزمان، خصوصا در کسانی که دارای یک بیماری آمیزشی قبلی درمان نشده هستند و یا در افرادی که دارای بیماری های مقاربتی هستند که در نواحی تناسلی، ایجاد زخم می کنند از قبیل سیفلیسگ و شانکروئید. همچنین در افرادی که دارای سابقه بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی هستند احتمال اینکه سریع تر و شدیدتر به بیماری ایدز مبتلا شوند، بیشتر از بقیه افراد است. 
3- افراد دارای رفتارهای پرخطر جنسی هستند. 
4- تماس های جنسی فردی که در فاز سندرم رترودیرال حاد به سر می برد، زیرا در این مرحله، بالاترین میزان ویروس (Virus load) وجود دارد و لذا احتمال انتقال آلودگی به دیگران شدیدتر است.
5- نوزادان تازه تولد یافته از مادران آلوده به ویروس . HIV
6- معتادان تزریقی که از یک سرنگ و سر سوزن مشترک استفاده می کنند. 
7- افرادی که خون دریافت می کنند ( مثلا در حین جراحی اورژانسی) و یا در افرادی که هر هفته فراورده های خونی دریافت می کنند ( مثلا در افراد دچار تالاسمی و هموفیلی ها ) و یا در افرادیکه دیالیز انجام می دهند ( مثلا در بیماران دچار نارسایی شدید کلیه و یا در بیماران دیابتی با عدم کارکرد کلیه ها ).
8- دریافت کنندگان بافت ها و اعضای پیوندی ( مثل پیوند قرنیه ، کلیه، پوست و غیره).
9- پرسنل مراکز بهداشتی و درمانی ( مثلا درافراد شاغل در امور پرستاری، مامایی، دندانپزشکی، کارکنان آزمایشگاه ها، جراحان و تکنسین های اطاق عمل، و نیز در افرادی که جمع آوری و حمل و دفع زباله های عفونی بیمارستانی را به عهده دارند. البته در مراقبین از بیماران مبتلا به ایدز پیشرفته، در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی، احتمال انتقال وجود دارد. 
10- زمانی که یکی از زوجین مبتلا به عفونت HIV باشند. البته بیماران آلوده به این ویروس که دارای همسران سالمی هستند، می بایستی تحت نظر مراکز بهداشتی- درمانی بوده و با توجه به دستورات آنها به زندگی خود ادامه دهند. 

منبع: ماهنامه راه راستان