چنانكه در پيش اشاره شد نسخ «تنسوخنامه ايلخانى» فراوان و در اغلب كتابخانه ها يك نسخه و دو نسخه از آن يافت مى شود و ليكن نسخه ها غالبا با يكديگر يكسان نيست و در عبارات و زياده و نقصان جملات و كلمات مختلف و متفاوت است از اين روى نگارنده پس از مطالعه بسيار پنج نسخه را كه در پيش معرفى نمود و از ميان نسخه ها بهم نزديك تر بود براى مقابله انتخاب كرد. و بواسطه همين اختلاف و زياده و نقصانها نتوانست هيچ يك از نسخ مذكور را اساس قرار دهد و بعنوان نسخه اصل معين نمايد و ليكن چون نسخه (ع) قديميتر از همه نسخه ها بود و معتبرتر مى نمود آنرا مقدم بر ديگر نسخ داشت و رونويسى از آن تهيه كرد و با نسخ ديگر مقابله نمود.

و از جهت اختلاف بارزى كه بين همين نسخه هاى پنجگانه نيز موجود بود متن چاپ شده حاضر بدشوارى صورت پذيرفت و گاهگاه براى جمع بين عبارات متفاوت نسخه ها كه معنى محصلى داشته باشد به تلفيق عبارات و كلمات  نسخه ها ناچار گرديد. فصول و عبارات و كلماتى كه از نسخه (ع) افتاده و كاتب در اين نسخه نياورده و در نسخ ديگر موجود بود بر آن افزود و نسخه را كامل كرد و آنچه از نسخه هاى ديگر براى تكميل كتاب اضافه كرد در ميان علامت پرانتز () نهاد و در حاشيه باز نمود و پس از آن در مطالب كتاب غور و تأمل كرد و كلمات و تركيبات مرجح را از نسخه هاى ديگر در متن قرار داد و اختلافات را با علامت رمز هرنسخه در حاشيه آورد تا هم اصل هريك از نسخه ها محفوظ ماند و هم متن صحيح و منقح باشد و بقدر وسع و توان خويش در اين كار كوشش كرد كه متن درستى مطابق نسخه هاى كهن و معتبر در دست علاقه مندان بفرهنگ و ادب فارسى قرار گيرد.

و چون نظر آن بود كه كتاب از جهت علمى و ادبى براى طالبان مفيد و سودمند باشد هرجا عبارتى محتاج به توضيح ديد و يا لغتى به تفسير و بيان نيازمند يافت و يا بنظر مغلوط آمد با مراجعه به مأخذى كه در اين فن در دست داشت، در تعليقاتى كه در آخر كتاب آورد به بيان و توضيح آن پرداخت و صحيح را از سقيم باز نمود بدون اينكه در متن كتاب از خود تصرف نمايد و تغييرى در آن دهد.

در املاء و صورت خط كتاب براى آنكه قرائت آن بر خوانندگان دشوار نباشد از رسم الخط نسخه هاى كهن و قديمى پيروى نكرد و صورت خط معمول روز را رعايت نمود و اين تغيير را روا و جايز ديد.

در دو سه موضع از كتاب از آنجا كه عبارت ناتمام و نسخه ها همه يكسان بود براى تمامى عبارت و روشن شدن معنى كلمه اى يك يا چند بر اصل متن اضافه كرد و براى امتياز آنرا در ميان دو قلاب نهاد و در حاشيه بدان اشاره كرد.

نوادر لغات و اصطلاحات مخصوص فن را كه در كتاب ياد شده بود بترتيب الفبايى مرتب و با معانى آنها در آخر كتاب افزود كه خوانندگان عزيز بآسانى معنى آنرا دريابند و از مراجعه بكتب لغت و مراجع متعدد بى نياز گردند و بيهوده وقت گرانبهاى خويش را تلف ننمايند.

و همچنين الوان و رنگهاى بسيارى كه در اين كتاب آمده بود و غالبا در فارسى بكار رفته و مى رود جمع نمود و در فهرست ديگرى آورد كه البته ذكر آن نيز خالى از فائده نخواهد بود.

و براى مزيد فائده و سهولت دريافتن لغات و مطالب و اسامى اعلام چند فهرست ديگر با شماره صفحات در آخر كتاب افزود و باين ترتيب چاپ كتاب را باتمام رسانيد.

براى آنكه اين كتاب براى مطالعه كنندگان از هرجهت مفيد باشد بر آن شد كه مرادفات لغات فنى و اصطلاحات علمى آنرا بيكى از لغات اروپائى بياورد و فائده آنرا كامل نمايد باين منظور از فرزند ارجمند دكتر محسن مدرس رضوى حفظه اللّه كه سمت استادى در دانشگاه آلبرتاى كانادا را دارد خواست كه او را در اين كار يارى نمايد و مشار اليه مرادفات صورتى را كه ارسال داشته بود بسه زبان انگليسى و فرانسه و آلمانى تهيه و فرستاد ليكن در اينجا براى رعايت اختصار بايراد لغات انگليسى اكتفا كرد و از ذكر هرسه لغت كه ريشه آنها غالبا يكى بود خوددارى نمود.

در پايان اين مقدمه از صاحبان فضل و دانش متوقع است كه از لغزشها و زلات اين بنده كه لازمه وجود بشريست بسماحت طبع درگذرند و چنانكه بر سهو و خطايى برخورند بر اين حقير خويش منت نهند و آگاهم كنند تا از نظر ايشان واقف و مستفيد گردد.

بتوفيق بارى تعالى چاپ كتاب «تنسوخنامه ايلخانى» با تعليقات و حواشى و مقدمه در بيستم خردادماه 1348 باتمام رسيد.

مدرس رضوى