«به امام صادق (علیه السلام) از سرماخوردگی شکایت کردم، امام فرمودند این کار خداست، سربازی از سربازان خداست، خداوند این سرباز را فرستاده برای ریشه کن کردن یک بیماری در بدنت، زمانی که این بیماری را ریشه کن کند بر تو باد به اندازه یک دانیق (هشت دانه گندم یا جو) سیاه دانه و نصف دانیق (چهار دانه گندم یا جو) کندش آسیاب می شود و در بینی بریزید (به شکل انفیه) زیرا این انفیه سرماخوردگی را برطرف می کند و اگر می توانی درمان نکنی، درمان نکن زیرا در سرماخوردگی منافع زیادی وجود دارد.»

در روایات آمده سرما خوردگی را درمان نکنید زیرا ایمنی از بیماری های سخت تر است، در روایات از سرماخوردگی به سربازان خدا تعبیر شده که از انسان در مقابل بیماری های سخت تر دفاع می کنند و منشأ آن را سرکوب می کنند. شاید بتوان گفت که عامل بسیاری از بیماری های ژنتیکی و صعب العلاج، درمان سرماخوردگی است.
در روایتی شخصی از امام صادق (علیه السلام) درمان سرماخوردگی را می خواهد و امام با اینکه دارو را معرفی می کند توصیه می کند که سرماخوردگی را درمان نکند «وان امكنك إلا تعالجه بشئ فافعل فإن فيه منافع كثيره»[1] یعنی «اگر برایت ممکن است آن را درمان نکن زیرا منافع آن زیاد است.»
درمان اول داروی امام کاظم (علیه السلام) است، طب اسلامی یک داروی ترکیبی به نام داروی امام کاظم (علیه السلام) وجود دارد که هم درمان و هم پیشگیری از سرماخوردگی است و اگر هر ده روز یک بار از آن استفاده شود انسان به بیماری سرماخوردگی دچار نخواهد شد و اگر بخواهیم برای درمان استفاده کنیم بهتر است در ابتدای بیماری از آن استفاده شود همچنین برای کودکان هم قابل استفاده است، این دارو تشکیل شده از مسطکی و هلیله سیاه و شکر البته در تابستان باید به جای مسطکی از رازیانه استفاده کرد. مسطکی نوعی صمغ و شبیه به کند است ولی مثل کندر قابل جویدن نیست و خورده می شود، نام دیگر آن اِلک رومی یعنی آدامس رومی است، شکر هم باید از نی شکر باشد و ترجیحاً شکر سرخ باشد. نباید خیلی نرم آسیاب کرد زیرا اثر آن کم می شود، نصف قاشق چای خوری از آن را در گلو می پاشند و یک تا دو ساعت چیزی نمی خورند تا در گلو بماند، این دارو پیشگیری از کل بیماری هاست و در روایت آمده که در ماه سه بار استفاده شود یعنی هر ده روز یک بار. در روایت آمده: «موسى بن جعفر عليهما السلام وقد اشتكى فجاءه المترفعون بالادوية يعنى الاطباء فجعلوا يصفون له العجايب فقال: اين يذهب بكم اقتصروا على سيد هذه الادوية الاهليلج والرازيانج والسكر في استقبال الصيف ثلاثة اشهر في كل شهر ثلاث مرات وفي استقبال الشتاء ثلاثة اشهر كل شهر ثلاث أيام ثلاث مرات ويجعل موضع الرازيانج مصطكى فلا يمرض إلا مرض الموت.»[2] یعنی «امام کاظم (علیه السلام) مبتلا به بیماری شدند و طبیبان داروهای مختلفی برای ایشان تجویز کردند، امام فرمودند به کجا می روید، از این دارو که سید داروهاست استفاده کنید، هلیله و رازیانه و شکر در ابتدای تابستان سه ماه و در هرماه سه مرتبه و در ابتدای زمستان سه ماه و در هرماه سه مرتبه به جای رازیانه، مسطکی جایگزین کنید، پس تا زمان مرگ مریض نخواهید شد.»
اگر می بینید که در طب سنتی و دیگر مکاتب طبی تنوع و گستره ی داروها و درمان ها بسیار زیاد و متنوع است این نشانه برتری نیست بلکه به سفارش امام کاظم (علیه السلام) نباید به سراغ داروهای متفاوت و زیاد رفت و طب اسلامی بهترین است. طب اسلامی مانند خود اسلام و طب سنتی (که ریشه در عالم مسیحیت دارد) مانند خود مسیحیت است، همان گونه که یک مسلمان در احکام از ادیان دیگر بی نیاز است از مکاتب طبی دیگر هم بی نیاز است و همان گونه که ادیان دیگر نسخ و تحریف شده اند، طب سنتی هم همین گونه است، اگر به منابع اصلی طب سنتی رجوع کنید خواهید دید که در بسیاری از داروها خمر (مشروب) استفاده شده است. البته مراد از این مطلب نفی دیگر مکاتب طبی نیست بلکه مراد اولویت دادن به طب اسلامی است، متأسفانه امروزه کسی که بیمار می شود ابتدا سراغ طب رایج شیمیایی می رود و پس ازآن سراغ طب سنتی می رود و پس از مأیوس شدن و صرف هزینه و پذیرش عوارض زیاد به دنبال طب اسلامی می رود و این صحیح نیست، ما می گوییم انتخاب اول باید طب اسلامی باشد زیرا طب برتر است و عوارض ندارد یا کم ترین عوارض را دارد و اگر طب اسلامی یا درمان های آن در دسترس نبود به دیگر مکاتب طب مراجعه شود.
شاید سؤال شود که وقتی سرماخوردگی پیشگیری از بیماری های سخت است آیا جایز است با داروی امام کاظم (علیه السلام) از سرماخوردگی پیشگیری کرد؟ در پاسخ باید گفت که داروی امام کاظم (علیه السلام) خود پیشگیری از کل بیماری ها و بیماری های سخت هم هست و مشکلی ندارد.
درمان دوم سعوط است، در روایت آمده: «شكوت إليه الزكام صنع من صنع الله جند من جنود الله بعثه الله الى علة في بدنك ليقلعها فإذا قلعها فعليك بوزن دانق شونيز ونصف دانق كندس يدق وينفخ في الانف فانه يذهب بالزكام وان امكنك إلا تعالجه بشئ فافعل فإن فيه منافع كثيره.»[3] یعنی «به امام صادق (علیه السلام) از سرماخوردگی شکایت کردم، امام فرمودند این کار خداست، سربازی از سربازان خداست، خداوند این سرباز را فرستاده برای ریشه کن کردن یک بیماری در بدنت، زمانی که این بیماری را ریشه کن کند بر تو باد به اندازه یک دانیق (هشت دانه گندم یا جو) سیاه دانه و نصف دانیق (چهار دانه گندم یا جو) کندش آسیاب می شود و در بینی بریزید (به شکل انفیه) زیرا این انفیه سرماخوردگی را برطرف می کند و اگر می توانی درمان نکنی، درمان نکن زیرا در سرماخوردگی منافع زیادی وجود دارد.» کندش ریشه گیاهی است که ظاهر آن سیاه و درون آن زرد است. این مقدار از دارو که در روایت معرفی شده برای مصرف یک نفر است و باید کامل مصرف شود و می توان در دو یا سه نوبت استفاده کرد و نباید به مقدار بیشتر دارو درست کرد زیرا سیاه دانه اگر آسیاب شود و بماند سمی می شود بنابراین تنها باید به مقدار مصرف آسیاب کرد.
درمان سوم روغن بنفشه است، امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «تأخذ دهن بنفسج في قطنة فاحتمله في سفلتك عند منامك، فإنه نافع للزكام إن شاء الله.»[4] یعنی «روغن بنفشه را در پنبه قرار بده و در مقعد قرار بده در موقع خواب، بخواست خدا برای سرماخوردگی مفید است.» درباره روغن بنفشه باید دقت کرد که هم باید روغن کنجد یا زیتون که به عنوان روغن پایه استفاده می شود اصل و مرغوب باشد و هم گل بنفشه، بهترین گل بنفشه، گل بنفشه خراسانی است، در روایت آمده: «ما يأتينا من ناحيتكم شئ أحب إلينا من البنفسج.»[5] یعنی «چیزی محبوب تر از بنفشه از ناحیه شما (خراسان) به ما نرسیده است.» چون بنفشه کمیاب است پنیرک را به جای آن می فروشند که شبیه بنفشه است ولی خواص آن را ندارد. البته بنفشه مازندران چون نور آفتاب کمتر به آن می رسد رنگش سفید است و خواص کمتری هم دارد. توجه شود که روغن بنفشه در فرآیند تولید نباید در معرض گرما یا نور مستقیم خورشید قرار بگیرد.
در روایات فراوان به روغن بنفشه سفارش شده، پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) می فرمایند: «عليكم بدهن البنفسج، فإن له فضلاً على الأدهان كفضلي على سائر الخلق»[6] یعنی «بر شما باد روغن بنفشه، زیرا برتری روغن بنفشه بر دیگر روغن ها مانند برتری من بر دیگر مردمان است.» همچنین آمده: «فضل البنفسج على الادهان كفضل الاسلام على الأديان»[7] یعنی «برتری روغن بنفشه بر دیگر روغن ها مانند برتری اسلام بر دیگر ادیان است.»
درمان های دیگری هم داریم که در کتاب ابن طاووس آمده ولی چون بیشتر منبع آن طب سنتی است از خواندن آن صرف نظر می کنیم.
-----------
پی نوشت:
[1] طب الأئمة، ابن سابور الزيات، ص۶۵.
[2] طب الأئمة، ابن سابور الزيات، ص۵۰.
[3] طب الأئمة، ابن سابور الزيات، ص۶۴.
[4] مكارم الاخلاق، رضی الدين أبی نصر الحسن بن الفضل الطبرسی، ص۳۷۷.
[5] الاصول من الکافي، شیخ کلینی، ج۶، ص۵۲۱.
[6] قرب الإسناد، أبي العباس عبدالله بن جعفر الحميري، ص۱۱۸.
[7] الاصول من الکافي، شیخ کلینی، ج۶، ص۵۲۱.
-------------------
منبع: ارتباط شیعی