​1.  در مورد آن چه می دانید؟
2. آیا شما جایی کار می کنید که با آزبست سر و کار دارید؟
3. چه خطراتی شما را تهدید می کند؟

آزبست چیست؟
آزبست نام گروهی از ترکیبات است که بیشتر در طبیعت بصورت الیاف معدنی و سنگ یافت می شود. نام دیگر آن پنبه کوهی یا نسوز است. این ماده از دیرباز تا کنون مورد استفاده بوده است. تجارت این ماده به خاطر دارا بودن خواص ویژه و ارزانی آن بسیار سودآور است.

انواع آزبست کدامند؟
1. آزبست سفید: که 95 درصد مصرف جهانی این ماده را تشکیل می دهد.
2. آربست آبی: که بسیار خطرناک می باشد.
3. آزبست قهوه ای

کاربردهای آزبست
1. محصولات آزبست: سیمان مثل ورقه های موج دار(ایرانیت) و لوله های آزبستی
2. ترمز و کلاج خودروها به منظور افزایش مقاومت
3. موادعایق کننده
4. ساخت لباس های نسوز
5. و غیره...

خطرات آزبست
الیاف آزبستی که در هوا رها شده اند اگر تنفس شود و به بخش های عمیق ریه رود می تواند باعث آسیب شود. فیبرهای قابل تنفس کوچک آزبست که با چشم ها دیده نمی شوند در شش ها ته نشین می شوند و باعث تحریک شش می شوند،مکانیسم ایمنی بدن هم نمی تواند این الیاف را هضم کند.
این الیاف حتی می تواند به پرده جنب(بین شش و قفسه سینه) نیز برسند و باعث بیماری خطرناک سرطان مزوتلیوما شوند.
به طورکلی بیماری های ناشی از آزبست شامل:
آزبستوزیس، مزوتلیوما، سرطان ریه، دیگر سرطان ها
نکته: بیماریهای ناشی از آزبست درمان ندارد.
معمولاً15 تا 20 سال طول می کشد تا علائم خود را نشان دهند)تنگی نفس، سرفه و ...).
اثرات بهداشتی ناشی از مواجهه با آزبست حتّی می تواند پس از قطع مواجهه نیز پیشرفت کنند.

مواجهه با آزبست
راه اصلی:
دستگاه تنفسی یا ریه ها
راه فرعی:
1. بلیعدن یا دستگاه گوارش
2. پوست(برخی کارگران ساختمانی)
آزبست بخصوص زمانی خطرناک تر می شود که ترد و شکننده باشد. در این حالت به راحتی می تواند در فضا آزاد گردد. الیاف ریزتر می توانند به مدت زیادی در هوا باقی بمانند. آن ها سپس از راه بینی و دهان به کیسه های هوایی بسیار کوچک شش ها رفته و باعث بیماری می شوند.
سالانه بیش از صد میلیون نفر در جهان در مواجهه با آزبست قرار می گیرند که بیش از صد هزار نفر از آنها در هر سال جان خود را از دست می دهند.
حتی کارگرهایی که با لباس های خود آزبست را به منزل ببرند ممکن است افراد خانواده آنها به خصوص فرزندانشان را به بیماری مبتلا سازند.
مواردی كه خطر بيماری های مربوط به آزبست را افزایش می دهد:
1. تنفس مقدار زیاد الیاف
2. مدت زمان طولانی مواجهه
3. کشیدن سیگار
4. سن پایین به خصوص کودکان

چه مشاغلی در خطرند؟
اگر شما در یکی از کارخانجات تولید محصولات آزبستی، معادن آزبست، ساخت و تعمیر لنت ترمز و کلاج و کارهای ساختمانی کار می کنید یا اگر پلیس راهنمایی و رانندگی هستید باید بدانید که در معرض خطر آزبست قرار دارید.
شما زمانی بيشتر در مواجهه قرار می گيرید كه:
1. اطلاعی از خطرات این ماده نداشته باشید.
2. مواد دارای آزبست را نشناسید.
3. از روش هایی که باعث کاهش خطر می شوند استفاده نکنید (بدلایلی مثل عجله و خستگی).
4. سیگار بکشید و در حین کار با آزبست غذا بخورید.

راههای پیشگیری
بهترین راه پیشگیری قطع مواجهه با آزبست می باشد. این شرایط را طبق قانون باید کارفرمای شما ایجاد کند. مثلاً از ماده جایگزین آزبست استفاده کند، آن را محصور کند، از تهویه موضعی استفاده کند و ... ؛ ولی در مواردی که مواجهه اجتناب ناپذیر است رعایت برخی اصول می تواند مفید باشد.
كارهایی كه نباید انجام دهيد:
1. انجام اعمال و روش هایی که باعث گرد و غبار زیادی می شوند.(مثل نظافت محل با جارو های دستی، الکردن آزبست و ...).
2. سیگار کشیدن چرا که خطر را نزدیک به 30 برابر می کند.
3. خوردن و آشامیدن در محل های کاری که آزبست وجود دارد.
كارهایی كه باید انجام دهيد:
1. پیش از شروع به کار از وجود آزبست در محل اطلاع یابید.
2. در صورتیکه کارفرما از وجود این ماده یا خطرات آن آگاه نیست فوراً به او اطلاع دهید.
3. قبل از رفتن به منزل دوش بگیرید.
4. از وسایل حفاظت فردی مناسب استفاده کنید.

وسايل حفاظت فردی
برای جلوگیری از مواجهه با آزبست می توانید از وسایل حفاظت فردی مثل ماسک های مخصوص استفاده کنید ( به عنوان آخرین راه چاره یا ب عنوان راهی مکمل). به یاد داشته باشید که ماسک های پارچه ای معمولی یا بستن یک دستمال اطراف دهان و بینی نمی تواند مفید واقع شود.
به خاطر داشته باشید:
1. الیاف آزبست آزاد را در بسیاری از اوقات نمی توانید با چشم ببینید.
2. الیاف آزبست آزاد بو ندارد.
3. علائم و بیماری های مربوط به آزبست چندین سال طول می کشد تا مشخص شوند.
4. سیگار کشیدن خطرات مربوط به آزبست را چندین برابر افزایش می دهد.
5. آزبست وقتی وارد هوا شود بسیار خطرناک است.

..........................................................
منبع: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی- معاونت بهداشت- مرکزسلامت محیط و کار